Intensief samenwerken voor een veilige leefbare buurt
In het Leefbaarheidsplatform Duiven-Westervoort komen veel partijen regelmatig samen: meerdere afdelingen van de gemeente, jongeren- en welzijnswerk, woningcorporatie, handhaving en de politie. Ze bespreken wat er op wijkniveau speelt. Pikken signalen op, bedenken wat er nodig is en welke partners dat dan het beste kunnen oppakken. In één buurt speelt wel heel veel en op een serieus niveau.
Veel gemeenten kennen zo’n buurt waar je niet zonder meer binnenkomt. Buurtbewoners vertrouwen de gemeente en instanties niet, wie een gesprek probeert aan te knopen stuit op argwaan. Als handhaving de wijk ingaat rennen de kinderen hard weg, want je weet maar nooit en de politie is niet je beste vriend. Onlangs was er een schietpartij.
De Uitdaging
Het is voor zo’n soort wijk dat het Leefbaarheidsplatform Duiven-Westervoort een apart projectteam opzet. Want juist hier wil je dat de leefbaarheid en de veiligheid verbeteren, maar in de praktijk blijkt samenwerking weerbarstig. Het projectteam gaat voor een periode van twee jaar aan de slag volgens de GIL-methode en vraagt Spectrum om het proces te begeleiden en de Gecoördineerde Integrale Leefbaarheidsmethode te evalueren. Deze zelf-ontwikkelde methode draagt bij aan het voorkomen van crises voorkomen, terugdringen van overlast en het vergroten van de veiligheid en leefbaarheid.
De Aanpak
De kern van de GIL-methode is gezamenlijk, zichtbaar en afgestemd optreden in de wijk. Het gaat om aanwezig zijn en relaties opbouwen, signaleren wat er speelt, acties en interventies ondernemen en dit alles doelgericht afstemmen en coördineren.
Intensief samenwerken in een wijkgerichte aanpak lijkt zo voordehandliggend. Maar met veel verschillende mensen, verschillende schijven waarover beslissingen lopen en tegenstrijdig beleid lijkt samenwerking soms meer op tegenwerking. Precies dat wat je niet wil. Een simpel voorbeeld: de woningcorporatie organiseert een opruimactie in de buurt. Praktisch als de reinigingsdienst dan even een container plaatst. Er komt NEE op het verzoek. Waarom? Omdat het indruist tegen het beleid dat bewoners verantwoordelijkheid nemen en afval scheiden. Voor je het weet ontstaat er wrijving, vertraging, onbegrip. Omdat mensen elkaar niet kennen, elkaars beslissingen niet begrijpen en daardoor ook met tegenzin accepteren.
Met de GIL-methode werkt dat anders. Je spreekt met elkaar een aanpak af. Is het idee van een container niet gewenst? Oké hoe doen we het dan wel? En natuurlijk kom je dan tot een oplossing. Want je hebt elkaar leren kennen en, nog belangrijker, je beseft steeds dat je samen voor hetzelfde doel gaat.
De Uitvoering
In de vraag aan Spectrum zat oorspronkelijk een stukje procesbegeleiding. Dat bleek het team prima zelf te kunnen. We liepen wel samen mee op om voeling te krijgen hoe de hazen lopen; in de wijk en in het platform.
Voor de evaluatie zette Spectrum een onderzoeksplan op met vier deelvragen:
- Wat is de GIL-methode en hoe verhoudt die zich tot andere methodieken?
- Wat is het effect van de methode op de samenwerking in het Leefbaarheidsplatform en de kerngroep die in de buurt actief is?
- Wat is het effect van de methode op het eigenaarschap van buurtbewoners voor de leefbaarheid?
- -eeft het werken volgens de GIL-methode een positief effect op de leefbaarheid van de buurt en het welzijn van bewoners?
Op die vragen is antwoord gegeven door interviews met de stakeholders, straatgesprekken met buurtbewoners, werksessie met de partners in het Leefbaarheidsplatform, een EffectenArena met de kerngroep[Cv1] van het platform en een sessie met de bestuurders van de organisaties uit het Leefbaarheidsplatform. De samenwerking in het platform en de effecten voor de buurt werden samengevat in een verhelderende visual.
Het Resultaat van de GIL-methode
Met de inrichting van een tijdelijke buurthuiskamer en tal van goed afgestemde acties voor de hele buurt, zoals een grote opruimactie, herinrichting van de speeltuin en groenacties in de wijk, kwam er steeds meer initiatief op gang. De aanpak bewees zich ook toen er een schietpartij plaatsvond: de partners van het Leefbaarheidsplatform waren meteen aanwezig en aanspreekbaar in de buurt.
De kracht van de GIL-methode zit in het snel kunnen schakelen, het samenwerken tussen domeinen en het zichtbaar aanwezig zijn. Het is wel belangrijk om flexibel te zijn en expliciet ruimte te maken voor de inbreng van bewoners.
De methode maakt zichtbaar hoe domeinoverstijgende samenwerking vorm kan krijgen en geeft op bestuurlijk niveau houvast om te sturen op inzet en afstemming.
De aanpak heeft het vertrouwen onder bewoners verbeterd; het verleggen van initiatief en eigenaarschap naar buurtbewoners is iets wat langzaam verder moet groeien door hen te blijven betrekken. Een deel van de wijk is netter en er is minder overlast, bewoners voelen zich serieus genomen. De positieve effecten die zijn bereikt moeten goed geborgd worden.
Het Resultaat van onze aanpak
Meestal gaan onderzoeken als volgt: je maakt een degelijke opzet, voert die uit en trekt in de rapportage conclusies en verbindt daar aanbevelingen aan. Strik erom en dan kan de opdrachtgever aan de slag. Of niet.
Onze aanpak was veel pragmatischer. We hebben op de verbeterpunten die we signaleerden, meteen actie ondernomen met de groep om een volgende stap te zetten. Praktisch en effectief!
Het ging bijvoorbeeld om vragen als: hoe behouden we het commitment als er mensen vertrekken of vervangen worden; de kracht ligt immers in elkaar kennen en vertrouwen? Hoe pakken we de samenwerking slim aan zonder de AVG geweld aan te doen? En wat is er nodig om voldoende handelingsvrijheid te hebben om ad hoc de wijk in te kunnen (mandaat en uren van je manager)? Kunnen we een samenwerkingsconvenant opstellen om ons sterker te verbinden? Voor dit soort dilemma’s was het heel nuttig om ook op bestuurlijk niveau te interveniëren en een werksessie te beleggen met bestuurders en managers, zodat alle medewerkers rugdekking voelen en praktische obstakels die met organisatiebeleid te maken hebben opgeruimd konden worden.
Spectrum focust graag op wat nodig is om verder te komen met de bedoeling. En als we daarvoor een beetje buiten de lijntjes moeten kleuren van een doorsnee-onderzoek dan doen we dat.
Een mooi rapport, tevreden professionals en een tevreden opdrachtgever; dat is een resultaat waar wij heel tevreden mee zijn. Dat de buurt in Duiven leefbaarder en veiliger is geworden, is geheel te danken aan de grote inzet van de professionals van het Leefbaarheidsplatform.
Bijlage: visual samenstelling Leefbaarheidsplatform
In onderstaande visual is de samenstelling van het Leefbaarheidsplatform in beeld gebracht.
Het gaat vooral om expertise op het gebied van zorg, welzijn, veiligheid, wonen, openbare ruimte, handhaving, sociale verbinding en leefbaarheid. Afhankelijk van de agenda, casussen en beschikbaarheid, maken organisaties of professionals de afweging om aan te sluiten of worden uitgenodigd om aan te sluiten.
Naast deze binnenring van het platform is er ook een buitenring van organisaties die dichtbij staan, maar niet structureel aansluiten. Daarin zitten zorgpartijen zoals Iriszorg en GGNet, wijkraden en sociale instanties zoals schuldhulp en maatschappelijk werk. Het platform wordt voorbereid en voorgezeten door de medewerker actief burgerschap & participatie van de gemeente en de opbouwwerker van Santé Partners.
-
Thema
Wijkgericht werken
-
Klant Gemeente Duiven
-
Opdracht Wat is het effect van de GIL-methode op de leefbaarheid?
