Jongerenparticipatie? Daar hebben ouderen (ook) iets in te leren!

‘Laten we afspreken dat mensen boven de 75 niet meer mogen stemmen. Ze drukken een veel te zwaar stempel op een toekomst die ze zelf niet mee zullen maken’. Dat stelde een krantenlezer in een ingezonden brief, zo’n twee jaar geleden. Na wat ophef werd het weer stil. Maar hoe provocerend het voorstel ook, het raakt wel een essentieel punt. Beleid raakt de leefwereld van jongeren, maar naar hun perspectief wordt nog veel te weinig geluisterd.

De wereld wordt mooier als iedereen kan meedenken, meedoen en meebeslissen. Het is de visie van Spectrum en als adviseur jongerenparticipatie bij Spectrum geloof ik daar zelf ook heilig in. Om tot oplossingen van maatschappelijke vraagstukken te komen die een lange houdbaarheidsdatum hebben en die goed aansluiten bij de mensen die het betreft. Maar op de plekken waar je kunt meepraten, haken jongeren niet automatisch aan.

Jongerenparticipatie begint met luisteren

Mij gaat het om participatie in de volle breedte. En dat begint met luisteren naar jongeren. Loslaten wat je zelf denkt, wat jij normaal vindt, hoe jij gewend bent dat dingen geregeld zijn en serieus nemen wat je hoort. Ieder beweegt zich in een eigen bubbel. De beleidsmaker net zo goed als de jongere. Dat is niet erg, maar het vraagt wel de nieuwsgierigheid om in een ander wereldje te stappen en met een frisse blik naar de bestaande kaders te kijken. Laat ik een voorbeeld geven.

Blaasmuziek voor jongeren

Een symfonisch blaasorkest maakte zich wat bezorgd dat de gemiddelde leeftijd van de orkestleden met het jaar steeg. De jongeren die wél lid zijn, vertellen dat niet gauw aan leeftijdgenoten uit angst dat ze suf gevonden worden. Maar hoe kun je dan toch jongeren laten horen hoe leuk het kan zijn om blaasmuziek te spelen en te luisteren? Door te vertrouwen op de ideeën van de jongeren zelf. Ze bedachten plekken om op te treden waar wél jongeren komen. Door de hele organisatie aan hen over te laten, is het eerste concert in samenwerking met een dj het klinkende resultaat!

Het is een mooi voorbeeld hoe je die switch maakt; niet steeds blijven proberen om jongeren in jouw kaders te passen, maar kijken hoe je kunt meebewegen om aantrekkelijk te zijn voor andere groepen. Een ding is zeker: 'Als je blijft doen wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg'.  Jongeren zorgen voor vernieuwing en verandering.

Participeren moet je leren

Jongeren hebben ook iets te leren en daarvoor is MDT, de maatschappelijke diensttijd, een fantastische leerschool. Welke paadjes moet je lopen om invloed uit te oefenen, aan welke touwtjes kun je trekken om iets georganiseerd te krijgen? Bij Spectrum staan jongeren zelf aan het roer tijdens hun MDT. Samen organiseren ze een activiteit voor anderen die ze zelf bedenken. Natuurlijk wil je dat de activiteit slaagt en jongeren een succeservaring opdoen. Maar hoe ze er komen is belangrijker en heel erg leerzaam. En dat mag best met vallen en opstaan. Het is voor jongerenwerkers die MDT begeleiden de kunst om fouten ook te laten gebeuren. Wel hun kennis en netwerk aan te reiken, maar niet dat belletje naar een contactpersoon over te nemen.

Wat jongeren leren zijn competenties waar op school weinig tijd voor is. Organiseren, samenwerken, identiteitsontwikkeling, afstemmen op een ander, ontmoetingen met anderen, zoals senioren of statushouders. De voldoening van iets doen voor een ander en ontdekken wie je bent, waar je warm voor loopt, welke keuzes je wil maken.

Breng die werelden bij elkaar

Vreemd eigenlijk, hoe ver de werelden van jongeren en volwassenen soms uit elkaar kunnen liggen. Terwijl ik steeds weer ervaar in mijn werk: breng die werelden bij elkaar en er ontstaat uiteindelijk zo vaak begrip. Begrip van de klierende jongeren die in gesprek met de wijkagent ontdekken dat hij ook gewoon een vader met een gezin is en niet een anonieme politieman. Begrip van de wethouder die kan incasseren dat het dorp niets te bieden heeft aan jongeren die hun energie kwijt moeten.

Op de juiste deur kloppen, het netwerk benutten, verbindingen leggen en vanuit nieuwsgierigheid met elkaar praten. We hoeven ouderen hun stem niet te ontnemen om jongeren te horen.

  • Leestijd 4 minuten
  • Publicatiedatum
  • Thema
    Icon Jeugd en jongeren
  • Type
    Icon Blog
  • Auteur(s) Jaap van Drunen